کوثر، ص87

ولایتعهدی امام از نگاه شهید مطهری

پدید آورنده : سید سعید روحانی

نظیر شبهه ای که در مسئله صلح امام حسن علیه السلام هست در اینجا هم هست با این که ظاهر امر این است که اینها دو عمل متناقض و متضاد است، زیرا امام حسن خلافت را رها کرد و به تعبیر تاریخ - یا به تعبیر خود امام - «تسلیم امر» کرد یعنی کار را واگذاشت و رفت، و در اینجا قضیّه برعکس است؛ قضیّه، واگذاری نیست، تحویل گرفتن است به حسب ظاهر.

ممکن است به نظر اشکال برسد که پس ائمّه چکار بکنند؟ وقتی که کار را واگذار می کنند مورد ایراد قرار می گیرند. وقتی هم که دیگران می خواهند واگذار کنند و آنها می پذیرند باز مورد ایراد قرار می گیرند پس ایراد در چیست؟

ولی ایراد کنندگان وجهه نظرشان یک امری است که می گویند مشترک است میان هر دو، میان آن واگذار کردن به دیگران و این قبول کردن از دیگران در حالی که دارند واگذار می کنند. می گویند: در هر دو مورد نوعی سازش است، آن واگذار کردن، نوعی سازش بود با خلیفه وقت که به طور قطع به ناحقّ خلافت را گرفته بود، و این قبول کردن - که قبول کردنِ ولایتعهدی است - نیز بالأخره نوعی سازش است. کسانی که ایراد می گیرند حرفشان این است که در آنجا امام حسن علیه السلام نباید تسلیم امر می کرد و به این شکل سازش می نمود بلکه باید می جنگید تا کشته می شد، و در اینجا هم امام رضا نمی بایست می پذیرفت و حتّی اگر او را مجبور به