مجله پژوهش های قرآنی، شماره 17 و 18، صفحه 30

مطهری و فطرت در قرآن

هاشمی، سیدحسین؛

استاد شهید مرتضی مطهری از معدود اندیشه گران و نویسندگان مسلمان است كه افكار و اندوخته هایش برپایه هایی استوار بنا شده و دارای فكر نظام یافته و سیستماتیك است. گذار هرچند اجمالی به آثار برجای مانده از او نشانگر این حقیقت است.

نظریه (فطرت) یكی از سنگ بناها و شاید كلیدی ترین اصل در مجموعه باورها و اندیشه های استاد مطهری به شمار می رود كه در سراسر اندیشه ها و نظریه های او به ویژه در زمینه های انسان شناسی، جامعه شناسی، تاریخ، فلسفه اخلاق، فلسفه تاریخ، حقوق طبیعی، اثبات وجود و علم خداوند، بعث و رستاخیز انسان ها پس از مرگ و… پرتو افكنده و افق های نوینی فراروی وی گشوده است. او خود نمای كلی از جایگاه فطرت درمیان معارف اسلامی و نیز برآیندهای دوسوی باور و ناباوری به فطرت را چنین ترسیم كرده است:

«اصل فطرت اصلی است كه در معارف اسلامی ام المسائل شمرده می شود؛ بنابر اصل فطرت، روان شناسی انسان بر جامعه شناسی آن تقدّم دارد؛ جامعه شناسی انسان از روان شناسی وی مایه می گیرد.»(1)