فصلنامه فلسقه و کلام اسلامی/سال هشتم/شماره 24و 25/ ص: 53

مسأله شر از نظر جی. ال. مکی و فلاسفه اسلامی

اکبر زاده، حوران؛

چکیده 

جی.ال.مکی، فیلسوف ملحد انگلیسی مدعی است باورهای دینی فاقد تکیه گاه عقلانی اند. وی برای اثبات مدعای خویش بین سه قضیه مورد قبول خداشناسان ناسازگاری برقرار می کند. این سه قضیه از این قرار است:

«خداوند قادر مطلق است»، «خداوند خیر محض است» و « شر وجود دارد».

وی با ضمیمه این قضایا به چند قضیه دیگر آن تناقض را نشان می دهد و راه حل های مختلفی را که الهیون در طول تاریخ برای حل مسأله شر مطرح کرده اند مورد بررسی قرار داده، اشکالات متعددی بر آنها وارد می نماید.

فلاسفه اسلامی به خصوص صاحبان سه مکتب مهم فلسفه اسلامی، نیز پاسخ هایی را در رابطه با کیفیت ورود شر در قضاء الهی مطرح کرده اند. در مقاله حاضر تا حدودی به طرح نظریات آنان پرداخته و با در نظر گرفتن آراء آنان پاسخ هایی به مکی داده شده است. در این مقاله به خصوص از نظرات شهید بزرگوار «مرتضی مطهری» در طرح و دفع شبهات شرور بسیار استفاده شده است.

واژگان کلیدی

شرور، خیر، قدرت مطلق خداوند، اختیار انسان، جی. ال. مکی، فلاسفه اسلامی

جی.ال.مکی فیلسوف ملحد انگلیسی یکی از کسانی است که مسأله شر را دستاویزی برای انتقاد و اعتراض علیه دین و خداوند قرار داده است.