فصلنامه حکومت اسلامی، شماره 31،ص 223

پیوستند و برای تحقق نظام پیشنهادی، از بذل جان و مال دریغ نورزیدند و امروز بعد از گذشت ربع قرن از پیروزی انقلاب، بازخوانی دوباره آن اندیشه ها لازم است تا تذکاری برای مردم و مسئولان باشد که چه اندازه به وعده و پیمان داده شده وفا کرده اند و چه اندازه وعده ها محقق شد و چه حد بر آن مسیر استوار مانده ایم .

شهید مطهری، افزون بر اینکه اسلام شناسی مبرز بود، از شاگردان و نزدیکان امام و اولین رییس شورای انقلاب بود و با توجه به این جایگاه و تاییدی که امام از افکار و آثار ایشان داشتند، باید تبیین ایشان از مردم سالاری دینی و جمهوری اسلامی را نزدیک ترین تبیین به ایده بنیان گذار جمهوری اسلامی دانست و این خود اهمیت مرور دوباره فکر و اندیشه های آن متفکر شهید را چند برابر می کند .

گرم شدن دوباره بحث «مردم سالاری دینی » و تعهد جمهوری اسلامی بر ارائه این عقیده و آرمان به عنوان الگوی جایگزین «مردم سالاری لیبرال » یا «لیبرال دموکراسی » حاکم در غرب که از سوی جهان غرب به عنوان بهترین الگوی حکومت به جهان ارائه می شود، بر ضرورت این بازخوانی می افزاید .

تبیین مردم سالاری (2)

«مردم سالاری » یعنی «پایه ریزی حکومت و قانون بر طبق خواست و اراده اکثریت مردم » . مردم سالاری یعنی همه چیز باید ناشی از خواست و اراده مردم باشد . برای اداره جامعه دو چیز لازم است: قانون و مجری . قانون تعیین کننده حقوق و وظایف حاکمان و مردم و بیان کننده شرایط حاکمان و رای دهندگان است و در نظام مردم سالار، این قانون باید مقبول اکثریت باشد . تعیین مجریان این قانون که مطابق شرایط مندرج در آن صورت می گیرد نیز توسط مردم است . اگر افرادی بدون خواست و اقبال عمومی بر مردم حاکم شوند و یا قانونی وضع کنند که مورد خواست و تایید مردم نباشد، آن نظام نمی تواند خود را «مردم سالار» بداند .

مردم صاحب رای کیانند؟

منظور از «مردم » صاحب رای چیست؟ در حکومت های اشرافی منظور از مردم فقط اعیان و اشراف بودند و دیگران جزو مردم و صاحب رای شمرده نمی شدند و محکوم به خدمتگزاری به اشراف و اعیان بودند . در حکومت های دینی کلیسایی فقط روحانیون