فصلنامه پیام شماره82/ صفحه:116

نظریه پردازی با استفاده از منابع دینی در جهت رفع شبهات را می توان در اندیشه کلامی استاد یافت . نوشتار حاضر جستجوگر نتایج کلامی نظریه عدالت در اندیشه استاد است .

واژگان کلیدی : نظریه عدالت، استاد مطهری، کارکرد کلامی، حسن و قبح عقلی، مقیاس بودن عدالت.

طرح مسئله

1.از جمله مسائلی که استاد به آن پرداخته اند نظریه عدالت می باشد . این مقاله می کوشد بعضی از کارکردهای کلامی این نظریه را در آثار به جا مانده از ایشان تبیین کند . در واقع فرضیه تحقیق حاضر بیان نقش کلیدی نظریه عدالت در نظام کلامی استاد مطهری است و می کوشد اثبات کند که نظریه عدالت بسیاری از معضلات کلامی را حل می کند و معیاری در تشریح رفتارها و آموزه های دینی است .

2. سعی نگارنده مبتنی بر نظریه پردازی است و می خواهد با نگرش اصولی مبتنی بر متون دینی اسلام، عدالت را بر اساس ساختار وجودی انسان از نظرگاه استاد، مورد بررسی قرار دهد. سؤال اساسی این است آیا می توان به نظریه ای در باب عدالت دست یافت که واقع نگر، فراگیر، عقلانی و هماهنگ با ویژگی های فطری باشد. اثبات این دیدگاه عدالت را از دو نگرش محدود فقهی که آن را ویژگی های فردی می داند و نگرش قضایی که تحقق آن را در برخورد با جرم بررسی می کند فراتر رفته و به تمام ابعاد هستی به ویژه انسان و جامعه راه پیدا می کند .

تعریف عدالت

برای عدل و عدالت معانی گوناگون هم چون رعایت تساوی و مساوات برشمرده اند از منظر استاد، تعریف عدالت به مساوات قابل پذیرش نمی باشد.

آیا امکان دارد که در یک جامعه همه انسان ها عهده دار وکالت شوند. افزون بر این، انسان ها از لحاظ استعداد و امکانات مساوی خلق نشده اند گروهی استعداد هنری دارند، گروهی استعداد نویسندگی دارند، گروهی در فعالیت های اقتصادی موفق ترند با این