فصلنامه دانشگاه اسلامى، شماره 15، ص 130
پیشگفتار
دانشگاه به سبك امروزی در قرن 13 ه. ش با تاسیس دارالفنون در كشور رایج شد و در سال 1313 ه. ش نهادهای دانشكده و دانشگاه با تاسیس دانشگاه تهران شكل گرفت. به فاصله‌ی هشت سال از تاسیس دانشگاه به شیوه‌ی جدید در ایران، انجمنهای اسلامی در دانشگاهها شكل گرفت،كه منشأ آنها یك گروه آموزشی به نام «كانون اسلام» بود.
این گروه در سال 1310 ه. ش بوسیله آیت ا.. طالقانی در تهران بنیان نهاده شده بود. آیت ا.. طالقانی این مركز را به منظور نشر معارف و علوم قرآنی بنیان نهاد، تا در جهت پیوند حوزه و دانشگاه تلاشهای گسترده‌ای را بعمل آورد. روابط تنگاتنگ روحانیت و دانشگاه، از سال 42 به دنبال اعلامیه‌ی معروف امام(ره) و قیام 15 خرداد شكل تازه‌ای یافت و در یك پروسه‌‌ی تكوینی به زعامت و پیشوایی سیاسی امام (ره) (علاوه بر زعامت دینی) در بین توده مردم و خصوصا دانشجویان انجامید. علاوه بر ارتباط عمیق دانشجویان با امام(ره) افراد دیگری همچون مرحوم دكتر شریعتی و شهید مطهری نیز در ارتباط بین مذهبیون با تحصیلكردگان دانشگاهها در قبل از انقلاب نقش بسزایی برعهده داشته‌اند.
در این نوشتار علاوه بر آشنایی با زندگی سه شخصیت بزرگ در انقلاب اسلامی (شریعتی، مطهری و امام خمینی(ره) ، به گوشه‌هایی از تفكرات و نحوه تعامل آنان با دانشجویان در قبل از انقلاب پرداخته می‌شود. همچنین یادآور می‌شود كه در این مقاله ترتیب ارائه مطالب بر اساس تقدم وفات این بزرگان صورت پذیرفته است.
دكتر علی شریعتی
علی شریعتی در سال 1312 در روستای مزینان در استان خراسان بدنیا آمد و دوران كودكی را در همان روستا گذراند،اجداد شریعتی همه از عالمان دین بودند. پدرش محمد تقی شریعتی نیز از تلاشگران و اندیشمندان مذهبی معاصر ایران و