مجله رشد آموزش معارف اسلامی / بهار 1379 - شماره 41/ ص: 40

دیدگاه و آرای استاد شهید مطهری درباره: دین و عقل

محمدپوردهکردی، سیما؛

اشاره:

آثار استاد مطهّری-رضوان الله علیه-چشمه جوشان اندیشه ناب اسلامی است،افکار او که به حق جملگی خوب است،منبع سرشاری است که جویندگان معارف دین،شایسته است در آن به کاوش پرداخته و مخزن علم و ایمان خویش را با آن گران بار سازند.مقاله حاضر تلاشی ارزنده در این مسیر است ولی هنوز گام های بزرگی در پیش داریم.امید که با مطالعه مکّرر این آثار،دسیسه های بداندیشان در مهجور ساختن افکار استاد شهید ناکام بماند.

مقدمه

استاد مطهّری و رسالت نسل ها

وقتی صفحه های زرین زندگی استاد مطهّری را مرور می کنیم تمام لحظه ها و ثانیه هایش به رایم درس های بزرگی دارد.شکی نیست که خداوند بر امت ها منت می گذارد و چنین فرزندانی را نصیبشان می کند تا از شمع فروزان وجودشان،طریق هدایت به سوی حق برای انسان ها،به ویژه نسل نوجوان و جوان،روشن شود و با استعانت از پرتو این نور به سرمنزل مقصود برسند.سخنان، افکار و اندیشه ها و شیوه عملی زندگی مطهّری،درس چگونه زیستن است برای روح های سرکشی که در طوفان افکار و اندیشه های مسموم،به دنبال درمان و آرامشند.

این معلم بزرگ محیی افکار و اندیشه های زمان خود، به ویژه نسل جوان بود و در حقیقت که او مصداق این سخن استاد بزرگوار حسن زاده آملی است که فرمودند:«معلّم مظهر اسم شریف محیی است که نفوس مستعده را به آب حیات علم احیا می کند.همان طور که آب مایه حیات اشباح است،علم مایه حیات ارواح است.»1

او که در حقیقت،هم خود حیات داشت،آن گونه که علامه طباطبایی در معنای حیات ذیل آیه 31 سوره یونس می فرمایند که حیات یعنی نعمت عقل و دین داشتن و هم حقیقتاً یخرج الحی من المیت بود،چرا که به قول علامه،حیات سخن،اثر مطلوب بر شنونده داشتن است و مرگ سخن،عدم تأثیر.

مطهّری در عرصه تضارب اندیشه ها،ستاره ای درخشان بود و در حقیقت آثار او برای این نسل و نسل های آینده، بزرگ ترین سرمایه فکری و معنوی است که می تواند فرا راه نسل ها،به ویژه نسل جوان در عصر چالش های دنیای متجدد امروز باشد.خود ایشان می فرمایند:«عصر ما از نظر دینی و مذهبی -به خصوص برای طبقه جوان-عصر اضطراب و دودلی و بحران است.مقتضیات عصر و زمان یک سلسله تردیدها و سؤال ها به وجود آورده است و سؤال های کهنه و فراموش شده را نیز از نو مطرح ساخته است.آیا باید از این شک و تردیدها و پرس وجوها که گاهی به حد افراط می رسد متأسف و ناراحت بود؟به عقیده من هیچ گونه ناراحتی ندارد.شک مقدّمه یقین،پرسش مقدّمه وصول و اضطراب مقدّمه آرامش است.شک،معبر خوب و لازمی است هرچند منزل و توقفگاه نامناسبی است.اسلام که این همه دعوت به تفکر و ایقان می کند به طور ضمنی می فهماند