فصلنامه رواق اندیشه، شماره 40/ ص: 30

تفکری نوین در مکتب استاد مطهری

مظاهری سیف، حمید رضا(1)؛

چکیده:

تفکر، گاهی شیطانی است و گاهی دینی. گاهی نیز تفکر دینی با حجابهایی از شیطنت آلوده می شود که نیازمند اصلاح و ارشاد است.

تفکر دینی با ایجاد و تقویت ایمان، حیات معنوی را برای انسان به دنبال خواهد داشت که فراتر از حیات محدود مادی است. احیای دینی، انسان را از حیوانیت تا قرب الاهی بالا می برد و در جهان بینی الاهی تحقق پیدا می کند.

در زمان حیات استاد شهید مرتضی مطهری؛، گروهی از روشنفکران با انگیزه های دینی آمدند و تفکر دینی را در چارچوب یافته های فکری و علمی جدید ارائه کردند؛ اما استاد، حقیقت تفکر و دین را به شایستگی درک کرده و بر احیای انسان در بُعد فردی و جمعی با تفکر دینی کوشید و به جای احیای تفکر دینی، به احیای دینی تفکر انسان همت گماشت. در این پژوهش نشان می دهیم، شهید مطهری بر این عقیده بود که تفکر دینی، مرگ و احیا ندارد؛ بلکه دین، چشمه جوشان حیات است که از حَیّ قیّوم سرچشمه گرفته و جریان یافته است و با فکر دینی می توان فرد انسانی و جامعه را زنده کرد. او در این مسیر، تمام اندیشه های مادی را به چالش کشید تا با نشان دادن چهره مخدوش جهان بینی مادی، مردم را از محصور شدن در شؤون حیات مادی رهایی و تعالی بخشد و حیات معنوی را به جامعه معرفی نماید. و در این راستا، روشنفکران را به محور قرار دادن تفکر دینی فراخواند و نیروی سوم روشنفکری را پایه گذاری نهاد.

مقدمه

تمدن اسلامی پس از گذر از دوران طلایی خود، در سراشیبی افول فرو غلطید و همواره رو به پستی نهاد. در این سیر نزولی، اندیشمندانی آمدند تا ندای دین را برآورند و امت اسلامی را از این مصیبت بزرگ نجات دهند. کسانی که در سوگ مرگ تمدن اسلامی ناله سر دادند بسیارند، اما همه را می توان

_______________________

1 محقق و نویسنده.