فصلنامه قبسات شماره 42، ص 41
___________________
اصالت فرد، جامعه یا هر دو، بررسی تطبیقی آرای استاد مطهری و استاد مصباح یزدی
سوزنچی، حسین؛
چکیده:
بحث از اصالت داشتن جامعه، یكی از مبادی فسلفه نظری تاریخ قلمداد شده است. مسئله این است: آیا فرد اصالت دارد یا جامعه یا دیدگاه سومی در كار است كه به گونه‌ای برای هر دو اصالتی را قائل است. این بحث میان متفكران مسلمان نسبتاً جدید است و شاید اول بار علامه طباطبایی بدان توجه كرده؛ سپس شهید مطهری و استاد مصباح یزدی در این باب به تأملاتی پرداخته‌اند. شهید مطهری از دیدگاه اصالت هر دو دفاع می‌كند (البته با تبیین خاصی كه از این مسئله می‌دهد) و استاد مصباح یزدی انتقادهایی بر این رای وارد، و اصالت جامعه را كاملاً نفی می‌كند. در این مقاله، بیان دیدگاه این دو متفكر و داوری بین ایشان مد نظر بوده و با توجه به اصرار دو طرف بر استناد سخن خود به قرآن، تاملی نیز در برخی آیات قرآن كریم ارائه شده است. روال بحث این‌گونه بوده كه پس از توضیح مختصری از سه دیدگاه اصالت فرد، اصالت جامعه و اصالت هر دو، به مبادی تصوری بحث (مفهوم اصالت، مفهوم تركیب جامعه) پرداخته شده؛ سپس با توضیح وجوه شباهت و افتراق این دو دیدگاه به بررسی ادله فلسفی و قرآنی طرفین و داوری بین آن‌ها اقدام شده است.
واژگان کلیدی:
اصالت فرد، اصالت جامعه، مطهری، مصباح یزدی، اصالت، تركیب.