جامعه و تاریخ‏، ص13

پیشگفتار

نوع شناخت یک مکتب از جامعه و از تاریخ و طرز برداشت آن از ایندو، نقش تعیین‏کننده در ایدئولوژی آن مکتب دارد؛ از این رو ضرورت دارد در متن جهان‏بینی اسلامی طرز نگرش اسلام به جامعه و به تاریخ روشن گردد.

بدیهی است که اسلام نه مکتب جامعه‏شناسی است و نه فلسفه تاریخ. در کتاب آسمانی اسلام هیچ مطلب اجتماعی یا تاریخی با زبان معمول جامعه‏شناسی یا فلسفه تاریخ طرح نشده است، همچنان که هیچ مطلب دیگر اخلاقی، فقهی، فلسفی و غیره با زبان معمول و در لفافه اصطلاحات رایج و تقسیم‏بندیهای مرسوم بیان نشده است. در عین حال مسائل زیادی از آن علوم کاملًا قابل استنباط و استخراج است.

تفکر اسلامی درباره جامعه و تاریخ- که ما از آن جهت که به یکدیگر مربوطند و بعلاوه می‏خواهیم به اختصار درباره آنها بحث کنیم