سیری در سیرۀ نبوی، ص11
دیباچه.
الف. دعوتهای سه بعدی
پدیده دعوت که فردی از افراد یک نوع، سایر افراد را به عقیده و مرامی بخواند و آنها را به سویی بکشاند، از مختصات اجتماع بشری است.
شعاع تأثیر این دعوتها از حیث عرض و طول و عمق یکسان نیست، متفاوت است. تأثیر بیشتر آنها کم [بوده] و در ابعاد کوچکی صورت گرفته و می‌گیرد و لهذا از جنبه تاریخی و اجتماعی قابل توجه و اهمیت نیست. اما پاره‌ای از دعوتهاست که لااقل در یک بعد پیشروی داشته است، مثلًا سطح وسیعی را ولو برای مدت کوتاهی فرا گرفته، و یا قرنهای متمادی- هر چند در میان مردمی اندک- دوام یافته، و یا نفوذی ریشه‌دار گرچه در میان مردمی اندک و در زمانی نسبتاً کوتاه پیدا کرده است. این گونه دعوتها درخور اهمیت و شایسته بررسی و تحلیل و احیاناً تجلیل است.
آنچه بیش از همه در خور اهمیت و قابل توجه است،