« هنگامی كه مفهوم سلامت ناشی از رضامندی (یا سلامت ناشی از نیك بختی) را به عنوان واقعیّت بپذیریم، بدین ترتیب خودمان را به گونه ای تلویحی با نویسندگانی چون گلاشتاین، یونگ، آدلر، آنگیال، هورنای، فروم، مای، بوهلر، راجرز و بسیاری دیگر در یك صف قرار می دهیم. اینان بر این باورند كه در درون ارگانیزم، گرایش مثبتی وجود دارد كه آن را به سوی رشدی كامل تر سوق می دهد.»(4)

بنابراین، در گام نخست، نیازهای انسان را از دیدگاه شهید مطهری بررسی می كنیم، در ضمن بحث متوجّه خواهیم شد كه شهید مطهری نیز به طور تقریبی چنین نظری دارد، یعنی این كه نیازها و میل ها و انگیزه های انسان اگر به خوبی و درستی شناخته و ارضا شوند، سلامت و تعالی و كمال را به وجود می آورد.

انسان، بی تردید با حیوانات متفاوت است، به دلیل همین تفاوت، برخی از نیازهای اساسی او نیز با سایر جانداران متفاوت است، مانند آنچه مربوط به حوزه دانش، معنویت و امور روحی و روانی می شود، به ویژه ایمان. اگرچه در برخی از نیازهای اساسی با حیوان مشترك است، مانند بیشتر نیازهای جسمی.

شهید در جایی نیازها را به دو گروه اوّلی و ثانوی تقسیم بندی می كند:

« نیازمندی ها بر دو گونه است؛ نیازمندی اولی و نیازمندی های ثانوی؛ نیازمندی های اولی از عمق ساختمان جسمی و روحی بشر و از طبیعت زندگی اجتماعی سرچشمه می گیرد. تا انسان، انسان است و تا زندگی وی زندگی اجتماعی است، آن نوع نیازمندی ها هست. این نیازمندی ها یا جسمی است یا روحی و یا اجتماعی. نیازمندی های جسمی از قبیل نیازمندی به خوراك، پوشاك، مسكن، همسر و غیره؛ نیازمندی های روحی از قبیل علم، زیبایی، نیكی، پرستش، احترام و تربیت؛ نیازمندی های اجتماعی از قبیل معاشرت، مبادله، تعاون، عدالت، آزادی و مساوات.»(5)

شهید مطهری در اینجا تنها برای تفهیم تقسیم بندی، نمونه هایی از نیازمندی ها را به عنوان مثال آورده و درصدد بیان تمام این نیازها نبوده است. ایشان در مورد نیازهای دسته دوم یا ثانوی نیز كه از نیازهای اولی پدید می آیند به طوركلی می نویسد:

« نیازمندی به انواع آلات و وسایل زندگی كه در عصر و زمانی با عصر و زمان دیگر فرق می كند از این نوع است.»(6)

شهید مطهری سپس به نقش نیازهای اولی و ثانوی اشاره می كند: