فصلنامه اندیشه حوزه، شماره 37،ص120

    بودند، بدین صورت بود كه توصیفی از حالت و وضع جامعه انسانی به دور از اقتدار سیاسی یعنی حالت طبیعی به دست می‏دادند و این اصل را پیش می‏كشیدند كه ضروری است افراد «مشكلات خود را با توافق بر سر استقرار، تأسیس و تبعیت از اقتداری سیاسی كه شرایط معینی دارد حل كنند. این توافق همان «قرارداد اجتماعی» است.»(8)

به نظر رالز این شیوه و روش فیلسوفان عصر روشنگری بهترین راه برای حل مسأله عدالت در سطح نظری به حساب می‏آمد، زیرا مسأله عدالت كه از ادعاهای ناسازگار نسبت به سهم هر كس از منافع اجتماعی بر می‏خیزد كه نتیجه عدم توافق است.

بدین ترتیب بناست این گونه بینگاریم كه افراد در گیر همكاری اجتماعی، در یك اقدام مشترك با هم اصولی را انتخاب می‏كنند كه قرار است حقوق و وظایف اساسی را مقرر و تقسیم منافع اجتماعی را معین كند.(9)

به نظر رالز انسان‏ها هر یك با توجه به اینكه عامل اخلاقی مستقلی به حساب می‏آیند و با برداشتی كه هر كدام نسبت به خوبی دارند، می‏توانند در شرایط آزادی و برابری، اصول همكاری اجتماعی را با توافق هم معین سازند. بر این اساس وی مانند صاحبان اندیشه قرارداد اجتماعی، وضعیت اولیه‏ای را به تصویر می‏كشد كه در آن وضعیت، انسان‏ها در حالت بی خبری و غفلت از منافع خود به سر می‏برند. در چنین وضعیتی او این سوال را مطرح می‏كند كه انسان‏ها در این حالت كدام یك از اصول عدالت را برخواهند گزید.

اصول اولیه رالز

به نظر رالز انسان‏ها در وضعیت اولیه به جای چند اصل، دواصل را برگزیده‏اند. نخستین اصل، برابری در تعیین حقوق و تكالیف اساسی را اقتضا می‏كند و دومی مقتضای نابرابری‏های اجتماعی و اقتصادی است.

مثلاً نابرابری در ثروت و اقتدار تنها هنگامی عادلانه است كه برای عده‏ای، خاصه محرومان جامعه جبران كننده‏ای به همراه داشته باشد.(10)

در توضیح اصل اول باید گفت آنچه كه به نظر رالز حائز اهمیت است این است كه این اصل مستلزم انواع معینی از قوانین است كه آزادی‏های اساسی را تعریف كند و