مجله فقه ، سال یازدهم ، شماره سی و نهم ، ص 6
______________________________
آن کفایت نمى کرد. به تعبیر دیگر مطهرى همچون هر فقیه زبردست دیگرى به رابطه میان منابع و فتاوا باور داشت و کارکردهاى مورد توجه خود را نه در دنیایى خودساخته بلکه از رهگذر اجتهاد و در قالب چارچوب ها و مکانیزم هاى پذیرفته شده و ارتباط دهنده میان منابع و فتاوا دنبال مى کرد.
بدینسان میراث فقهى شهید مطهرى یکى از غنى ترین گنجینه هاى این دانش را در ارتباط با معرفى و تعقیب کارکردهاى مهم و اجتماعى در قالب استنباط فقهى و فتوادهى به دست مى دهد. کارکردهایى که بخش مهمى از آنها به صورت هوشمندانه اى در تدارک ارایه راهکار یا شیوه اى مناسب در قبال معضلات و مشکلات دنیاى جدید شکل گرفته اند. با این حال و به رغم غناى این میراث توضیح فتاواى مطهرى با کارکردهایى اجتماعى نه تنها یگانه ره آورد فقه او براى ما به حساب نمى آید؛ بلکه اصلیترین ره آورد نیز نمى باشد؛ اصلیترین و احتمالاً از جمله استثنایى ترین یادگارهاى فقهى مطهرى براى امروزیان در روش شناسى توجه برانگیز وى مى باشد. روش شناسى که ذهنیت فقهى را به درگیرى هرچه بیشتر با شناسایى کارکردها و پیامدهاى فتاوا فرا مى خواند و از فقیهان مى خواهد تا به درونمایه ها و بواطن برداشتهاى فقهى خود از نصوص توجه نمایند. سازوکار مطالعه استنباط در فقه مطهرى در امتداد طیفى از دغدغه ها و نکته سنجى هاى ژرف اندیشانه پیرامون فقه تولد مى یابد. حاصل جمع آمدن خصلتهایى از این دست در نگاه مطهرى به ایجاد روشمندى ویژه وى در مطالعه استنباطى فقه انجامیده است.
به این ترتیب رویکرد مطهرى به فقه براساس سازوکارها و مکانیزم هایى صورت مى گیرد که براى هر فقیه دیگرى نیز شناخت پذیر مى باشند. وى در عمل خود را ملتزم به همان راهکارهایى مى نماید که بارها و بارها در فقه دنبال شده اند ولى نتایج کار وى هنگامى اهمیت مى یابد که بدانیم او متأثر از پرسشهاى زمانه خود و از دل تقید به همان مکانیزمها و روشهاى شناخته شده فقهى با روشمندى هایى تکامل یافته را پى مى ریزد و نتایجى کاملاً جدید ولى متکى بر سنن فقهى را ارایه مى دهد.
کسانى که تاریخ فقه را با دقتى افزونتر و پرسشهایى اساسى تر مطالعه مى نمایند در بسیارى از فرازهاى آن نکته سنجى هایى را مى یابند که اگر به صورت دامنه دار دنبال مى شدند مى توانستند سهمى مهم در ارتقاء مهارتهاى فقهى و گسترش آن ایفاء نمایند. آنچه مانع از تبدیل این نقاط کوچک ولى مهم به تحولاتى اساسى و تاریخ ساز شده