فصلنامه رواق اندیشه، شماره 14، ص 56

روحیه انقلابی گری و طاغوت ستیزی را در دل آنان زنده می کرده است . وی در جای دیگر روند دور نگاه داشتن دین از سیاست را موجب جریحه دار شدن عواطف اسلامی می خواند و آن را از ریشه های انقلاب اسلامی قلمداد می کند . (11)

4 . تبیین معنای صحیح همبستگی دین و سیاست

از آن جا که همواره دین ملعبه حکام و خلفای جور بوده تا به وسیله آن، حکومت خود را مشروعیت ببخشند;شهید مطهری لازم می بیند که روش و نظام صحیح این همبستگی را تبیین کند: «هبستگی دین و سیاست که امثال سید جمال مطرح می کردند به معنای این نبود که به قول کواکبی استبداد سیاسی به خود قداست دینی بدهد، بلکه برعکس به معنی این است که توده مسلمان دخالت در سرنوشت سیاسی خود را یک وظیفه و مسؤولیت مهم دینی بشمارد . همبستگی دین و سیاست به معنی وابستگی دین به سیاست نیست بلکه به معنی وابستگی سیاست به دین است . . . . چنان که می دانیم وابستگی دین به سیاست به مفهومی که در بالا طرح شد، یعنی مقام قدسی داشتن حکام، اختصاص به جهان تسنن دارد . در شیعه هیچگاه چنین مفهومی وجود نداشته است . تفسیر شیعه از «اولوالامر» هرگز به صورت بالا نبوده است .» (12)

ج) افشای جریانات سکولاریستی در جهان اسلام

استاد مطهری ابعاد مختلف این جریانات را از زمان صدر اسلام تا دوران حیات خود شناسایی و معرفی می کند . او با بصیرت خاص خود ماهیت این جریانات را تجزیه و تحلیل می کند .

1 . پیشینه سکولاریسم در تاریخ اسلام: او با انتقاد از حکومت خلفا و به خصوص حکومت اموی می گوید: «. . . اینجا بود که سیاست از دیانت عملا جدا شد;یعنی کسانی که حامل و حافظ مواریث معنوی اسلام بودند از سیاست دور ماندند و در کارها دخالت نمی توانستند بکنند و کسانی که زعامت و سیاست اسلامی در اختیار آنها بود از روح معنویت اسلام بیگانه بودند و تنها تشریفات ظاهری را از جمعه و جماعت و القاب و اجازه به حکام اجرا می کردند . آخرالامر کار یکسره شد و این تشریفات