فصلنامه اندیشه حوزه، شماره 57،ص 28

    قبل از پرداختن به تبیین روش تفسیری استاد، بررسی دو موضوع، به عنوان مقدمه‏ی بحث، لازم است.

1 ) گونه‏شناسی آثار قرآنی شهید مطهری

در آثار قرآن پژوهی استاد مطهری، از میان شاخه‏های گوناگون قرآنی، بیشتر از بحث‏های علوم قرآنی و تفسیر سخن به میان آمده است و از موضوعات دیگری مانند تاریخ قرآن، تاریخ تفسیر، روش‏های تفسیری و... جز اشاراتی جسته و گریخته، نكته‏ی خاصی به چشم نمی‏خورد.

آثار قرآن پژوهی استاد به چهار بخش تقسیم می‏شود:

1 ) تفسیر ترتیبی: آثاری است كه در آن سوره‏ای، و یا بخشی از یك سوره، به ترتیب آیات تفسیر شده است. مجموعه‏ی نه جلدی آشنایی با قرآن از جمله این آثار است. استاد در جلد اول به برخی از مقدمات تفسیری از جمله اقسام شناخت قرآن، آشنایی با زبان قرآن و جایگاه عقل در قرآن اشاره كرده و در جلدهای بعدی به تفسیر سوره‏های حمد، بخش ابتدایی بقره، آیاتی از سوره‏های انفال و توبه، سوره نور، زخرف، دخان، جاثیه، فتح، قمر، الرحمن، واقعه، حدید، حشر، ممتحنه، صف، جمعه، منافقون، تغابن، طلاق، تحریم، ملك، قلم، حاقه، معارج، نوح و جن پرداخته است.

2 ) تفسیر موضوعی: آثاری است كه استاد در آنها به موضوع ویژه‏ای پرداخته و دیدگاه قرآن را درباره‏ی آن موضوع روشن ساخته است. البته استفاده از آیات و دیدگاه‏های قرآن در این آثار به تناسب موضوع متفاوت است. كتاب‏های نظام حقوق زن در اسلام، مسأله‏ی حجاب، معاد، امامت، انسان در قرآن، جامعه و تاریخ، علل گرایش به مادی‏گری، شناخت، عدل الهی و... در این دسته جای می‏گیرند.

3 ) علوم قرآنی: آثاری است كه در آنها مباحث علوم قرآنی - دانش‏هایی كه باور به اصالت متن وحیانی را به اثبات می‏رسانند - مورد بررسی قرار گرفته است.