مجله رواق اندیشه » دی 1381 - شماره 13 / ص: 33

دیدگاه های متفکران اسلامی درباره گستره شریعت (2)

عبد الحسین خسروپناه(1)

چکیده:

نویسنده در دو بخش، دیدگاههای متفکران اسلامی را در باره گستره شریعت مطرح کرده است. در بخش اول که در شماره نهم به چاپ رسید، متفکران اسلامی را به دو دسته سنت گرایان و متجددان منشعب کرده و سه رویکرد را در مسأله قلمرو دین بیان کرده بود

نگارنده در بخش دوم مقاله که اینک از نظر خوانندگان می گذرد، نیاز بشر به دین، مسأله خاتمیت و فلسفه ختم نبوت و این که چرا نبوت ها تبدیل و تغییر یافتند و علل تجدید نبوت ها چیست؟ را مورد بررسی قرار داده است. سپس به دیدگاه شهید مطهری در این باره پرداخته است که بلوغ و رشد فکری و اجتماعی بشر را عامل ختم نبوت معرفی می کند و می گوید با ختم نبوت نیاز بشر به تعلیمات الهی رفع نشده بلکه صرفا وحی جدید و تجدید نبوتها رفع شده است. و بعد به آثار ایمان مذهبی از دیدگاه آن شهید می پردازد. در ادامه نظریه مهندس بازرگان را در رابطه با نیاز انسان به دین مطرح می کند و می گوید روش شناسی آقای بازرگان در پاسخ به مسأله قلمرو دین و انتظار بشر از دین، از نوع درون دینی است و با بیان آیات و روایات در صدد اثبات این نکته است که آبادانی دنیا را نباید از دین انتظار داشت. نویسنده مقاله، با وارد کردن چهارده اشکال اساسی نظریه ایشان را رد می نماید.

______________________________

1 استادیار دانشگاه، مدرس حوزه، محقق و نویسنده.