مجله رواق اندیشه » آبان 1381 - شماره 11 / ص: 29

عنوان مقاله: دیدگاه های متفکران اسلامی درباره گستره شریعت (1)

عبد الحسین خسروپناه(1)

چکیده:

نگارنده محترم در این مقاله به طرح دیدگاه‏های متفکران اسلامی درباره گستره شریعت پرداخته است. وی متفکران اسلامی را در این عرصه به دو دسته سنت‏گرایان و متجددان منشعب می‏کند؛ و می‏گوید سنت‏گرایان برای کتاب و سنت در کنار عقل اهمیت اساسی قائلند، ولی متجددان بیشتر به دست‏آوردهای علوم تجربی در عرصه قلمروشناسی دین توجه می‏نمایند. ولی هر دو گروه در شناخت کارکردهای دین تلاش می‏کنند.

وی متفکران اسلامی را از جهت داوری در مسأله قلمرو دین به سه گروه عمده طبقه‏بندی می‏کند: گروه نخست که رویکردی افراط گرایانه دارند و قائل به تعطیلی عقل و تجربه‏اند. گروه دوّم رویکردی تفریطی دارند و تنها قلمرو دین را در مسائل مربوط به ارتباط انسان با خدا منحصر کرده‏اند. و گروه سوم با رویکردی معتدلانه به نیازهای دینی انسان پرداخته و قلمرو دین را در هر دو ساحت دنیا و آخرت مشخص کرده‏اند.

نویسنده در ادامه با تفصیل بیشتری دیدگاه‏های برخی از متفکران برجسته اسلامی را مطرح کرده و نتیجه‏گیری می‏کند که این بزرگان قلمرو دین را تنها به مسائل دینی و ارتباط انسان با خدا منحصر نمی‏کنند بلکه قلمرو دین را در عرصه نیازهای دنیوی نیز توسعه می‏دهند.

متفکران اسلامی اعم از فلاسفه، متکلمان و عارفان به صورت مستقل به مسأله قلمرو دین

______________________________

1 استادیار دانشگاه، مدرس حوزه، محقق و نویسنده.