علوم سياسي، سال هفتم، شماره‌ي بيست و هفتم، پاييز 83 ص 79

تکثرگرایی فرهنگی و سیاسی از دیدگاه آیة الله مطهری

پدیدآورنده : ملکی، علی

چکیده:

این نوشتار برای بررسی دیدگاه آیة اللّه مطهری درباره جامعه مدنی نگارش یافته است. در آثار ایشان بحث جامعه مدنی به طور مستقیم نیامده است، اما مؤلفه های آن را می توان بررسی کرد. در این راستا ضمن بیان معانی و تعاریف جامعه مدنی و نیز ویژگی های مختلف جامعه مدنی، به تبیین دو ویژگی اساسی آن یعنی تکثرگرایی فرهنگی (دینی) و سیاسی بر اساس اندیشه استاد مطهری پرداخته شده است. نتیجه آن که تکثرگرایی دینی و سیاسی، به شکلی که در اندیشه سیاسی غرب مطرح است، در اندیشه مطهری پذیرفته نیست.

واژه های کلیدی: جامعه مدنی، مرتضی مطهری، تکثرگرایی سیاسی، تکثرگرایی فرهنگی.

مقدمه

اصطلاح «جامعه مدنی» گرچه در گذشته به خصوص یونان باستان مطرح بوده، اما به مفهوم مدرن و به معنای حلقه واسط بین دولت و مردم، از زمان هگل مطرح شده است.1

برای جامعه مدنی تعریف های مختلفی ارائه شده است که در این جا به برخی از آنها اشاره می کنیم:2