کلام اسلامی / سال سیزدهم/ مسلسل 29/ ص:119

تبلیغات مدهوش كننده و تحمیل‏های اجتماعی، «بت‏های مرئی و نامرئی اجتماعی‏اند» كه انسان‏ها را به كرنش و پرستش در مقابل خود فرا می‏خوانند.

قرآن كریم در هر دو صحنه اندیشه و رفتار (ایمان و عمل)، انسان‏ها را به آزادی در اندیشه و آزادی در عمل فرا می‏خواند. از نظر قرآن، پیروی كوركورانه از آباء و نیاكان و پذیرش غیر علمی و غیر برهانی اقوال دیگران، غل و زنجیرهای اندیشه بشر و مانع تعالی و هدایت او به شمار می‏روند. از نظر قرآن، یكی از اهداف مهم انبیای الهی، آزادی اجتماعی بشر و رهایی او از بردگی و بندگی هم نوعان اوست. آزادی اجتماعی، یكی از حماسه‏های قرآنی و از جمله فرازهای زندگی بخش و موج آفرین این كتاب آسمانی است:

«آزادی اجتماعی یعنی چه؟ یعنی بشر باید در اجتماع از ناحیه سایر افراد اجتماع آزادی داشته باشد، دیگران مانعی در راه رشد و تكامل او نباشند، او را محبوس نكنند... استتثمار نكنند، استخدام نكنند، استعباد نكنند... در نص قرآن مجید، یكی از هدف‏هایی كه انبیاء داشته‏اند این بوده است كه به بشر آزادی اجتماعی بدهند. یعنی افراد را از اسارت و بندگی و بردگی یكدیگر نجات بدهند... یكی از حماسه‏های قرآنی، همین موضوع آزادی اجتماعی است. من خیال نمی‏كنم كه شما بتوانید جمله‏ای زنده‏تر و موج دارتر از جمله‏ای كه در این مورد در قرآن هست پیدا كنید. شما در هیچ زمانی پیدا نخواهید كرد. نه در قرن هیجدهم، نه در قرن نوزدهم و نه در قرن بیستم، در این قرن‏هایی كه شعار فلاسفه آزادی بشر بوده است...«قُل یا اگهل الكِتاب تعالَوا اِلی كَلمَةٍ سَواء بَیْننا وبَیْنكُمْ اگلاّ نَعْبد اِلاّ الله ولا نُشركَ بِهِ شَیئاً وَلا یَتَّخذ بَعْضُنا بَعْضاً اگرباباً مِنْ دُونِ الله»».(5)

[بگو ای اهل كتاب! بیایید به سوی سخنی كه میان ما و شما یكسان است، كه جز خدای یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم و بعضی از ما بعضی

_______________________________

5.  گفتارهای معنوی، ص 15 16، آل عمران64.