مسئلۀ ربا و بانک، صفحه: 13

مقرراتی بانک را مجبور نکرده باشد و قرض دهنده هم حق مطالبه برای خود قائل نباشد و بانک به دلخواه خود در پایان مدت مبلغی به صاحب پول اضافه بدهد- مانعی ندارد ولی به عنوان یک معامله و یک قرار قبلی برای پرداخت سود اشکال دارد. و اگر کسی می‏خواهد از پولی که به بانک می‏دهد سودی عایدش بشود، حتماً باید شکل دیگری داشته باشد مثلًا بانک برای او معامله‏ای بکند، که همان شکل مضاربه و غیره می‏شود و بعد روی آن بحث می‏کنیم.

قسمت دوم فعالیت بانک نقل و انتقال پول است که البته، هم بدون اشکال است و هم ضروری. بانک، مرکزی است برای نقل و انتقال پول که کاری نظیر کار پست انجام می‏دهد. مثلًا پولی را در تهران از شما می‏گیرد و در مشهد به کس دیگری تحویل می‏دهد و در مقابل این خدمت، پولی می‏گیرد که کارمزد است و در آن هیچ‏بحثی نیست.

مسئله دیگر خرید و فروش برات و سفته است. این مسئله قابل بحث می‏باشد که آیا خرید و فروش برات یا سفته اشکال دارد یا خیر؟ برات اگر نقدی باشد هیچ اشکالی ندارد. یعنی کسی پولی از دیگری طلبکار است و همین حالا می‏خواهد بگیرد. برات می‏کند که بانک برود از طرف بگیرد. این در واقع یک حواله است که مثلًا من هزارتومان از کسی طلبکار هستم، مأموریت می‏دهم به دیگری که آن را وصول کند. اگر آن شخص در مقابل این عمل کارمزدی هم بگیرد مسلّم اشکال ندارد. ولی کار دیگری هم معمول است که ظاهراً به آن هم برات یا حواله می‏گویند و آن این است که کسی در جایی پولی به بانک می‏دهد برای اینکه این پول را در جای دیگر خودش برود بگیرد. مثل کاری که در قدیم معمول بود: اشخاصی که به شهری مسافرت می‏رفتند، برای اینکه پول را همراه خود نبرند و از خطر