درسهای اسفار، ج 1، ص: 10
- این سلسله دروس، در فاصله سالهای 1354 تا 1357 در شبهای پنجشنبه و جمعه برای گروه کثیری از فضلا و طلاب در حوزه علمیه قم القا گردیده است.
انتخاب این مباحث طبق ممشای همیشگی استاد بر معیار نیاز زمان صورت گرفته و مقصود نهایی مقابله با ادعاهای پرطمطراق مادی گرایانه آن دوران بوده است. در عین حال این کتاب به جهت تبیین یکی از مباحث مهم حکمت متعالیه توسط یکی از اساتید مسلّم فن، یک گنجینه غنی به شمار میآید که همواره میتواند برای دانش پژوهان و محققین فلسفه اسلامی راهگشا باشد، بویژه آنکه در طی این دروس به مناسبت، از مباحث منطقی و فلسفی بیشماری مانند اثبات نفس، اصل تضاد، اصل تناقض، معاد جسمانی، نفس کلی عالم، رابطه مادی و مجرد، خیر و شر، کلی طبیعی، مقولات ارسطویی، کلیات خمس و مانند آن سخن به میان آمده است.
- آنچه بر غنای این مباحث افزوده یکی توجه خاص استاد به نظرات مرحوم علامه طباطبایی قدّس سرّه و دیگر اشاره استاد به نظرات خودشان مانند «تشکیک تبعی ماهیت» در جلسه سی ونهم است. این خصوصیات به همراه ویژگیهای دیگر مانند درجه بندی اهمیت پارهای از مباحث فلسفی توسط استاد در ضمن برخی جلسات- که خوانندگان تیزبین آنها را درخواهند یافت- این کتاب را به مجموعهای ارزشمند مبدل ساخته است.
- در اینجا لازم است نکاتی چند درباره نحوه تنظیم این اثر ارائه شود. استاد در هر جلسه ابتدا محتوای بخش مورد نظر را توضیح داده و در پایان هر درس ضمن خواندن متن اسفار، روی متن توضیحاتی ارائه دادهاند و در مواردی که مشکلی عبارتی در متن وجود داشته راه حلهای ممکن را بررسی کردهاند. البته تطبیق درس بر متن در موارد اندکی به دلیل محدودیت وقت به حضار واگذار شده است.
مطابق معمول درسهای حوزه، در هنگام توضیح متن و نیز تطبیق درس بر متن، پرسشهایی توسط حضار مطرح شده که بجز چند مورد که پاسخ سؤال کاملًا از توضیح قبلی استاد معلوم بوده، تماماً آورده شدهاند. لازم به یادآوری است که هر سؤال در محل خود آورده شده است به این معنا که اگر سؤالی در ضمن تطبیق درس بر متن مطرح شده ولی مربوط به محتوای درس بوده نه متن، به بخش توضیح درس منتقل شده است. نیز پارهای توضیحات