جهان‌بینی توحیدی، ص9

می‏دهد «1» و ما فعلًا نمی‏توانیم وارد بحث آنها بشویم. آنچه مسلّم است این است که احساس یک چیز غیر از شناخت آن است. یک صحنه را، یک نمایش را همه کسان می‏بینند و یکسان می‏بینند، اما فقط افراد معدودی آن را تفسیر می‏کنند و احیاناً مختلف تفسیر می‏کنند.

انواع جهان‏بینی‏

جهان‏بینی یا جهان‏شناسی، به عبارت دیگر تعبیر و تفسیر انسان از جهان، به طور کلی سه‏گونه است یعنی از سه منبع ممکن است الهام شود: علم، فلسفه، دین. پس جهان‏بینی سه‏گونه است: علمی، فلسفی، مذهبی.

جهان‏بینی علمی‏

اکنون ببینیم علم چگونه و در چه حدودی به ما بینایی و بینش می‏دهد. علم مبتنی بر دو چیز است: فرضیه و آزمون. در ذهن یک عالم برای کشف و تفسیر یک پدیده، اول فرضیه‏ای نقش می‏بندد و سپس آن را در عمل، در لابراتوار مورد آزمایش قرار می‏دهد. اگر آزمایشْ آن را تأیید کرد به صورت یک اصل علمی مورد قبول واقع می‏شود و تا فرضیه‏ای دیگر جامع‏تر که آزمونها بهتر آن را تأیید کند پدید نیامده است آن اصل علمی به اعتبار خود باقی است و به محض وارد شدن فرضیه‏ای جامع‏تر میدان را برای او خالی می‏کند.

علم به این طریق به کشف علتها و کشف آثار و معلولها می‏پردازد؛ با آزمایش عملی، علت چیزی و یا اثر و معلول چیزی را کشف می‏کند و باز به سراغ علت آن علت و معلول آن معلول می‏رود و تا حد ممکن به

______________________________
(1). اولین رساله درسهایی از معارف قرآن در حوزه علمیه قم درباره «شناخت در قرآن» است که‏مسائل شناخت در آن مطرح است. ان‏شاءاللَّه بزودی منتشر می‏شود.