پاسخ‌های استاد به نقدهایی بر کتاب مسئلۀ حجاب‏: 12

جدا از مردان و پنهان از ایشان زندگی نمی‏کردند بلکه در اماکن عمومی حضور می‏یافتند، به مسجدها و مجالس وعظ و خطابه می‏رفتند و حتی خودشان به وعظ و خطابه می‏پرداختند. اما عربها نیز بر اثر موفقیتها تدریجاً بیش از پیش رسمی را که در دو امپراطوری مجاورشان یعنی امپراطوری روم شرقی و امپراطوری ایران وجود داشت اقتباس کردند. عربها امپراطوری روم را شکست دادند و به امپراطوری ایران پایان بخشیدند اما خودشان هم گرفتار عادات و آداب ناپسند این امپراطوریها گشتند. به قراری که نقل شده است مخصوصاً بر اثر نفوذ امپراطوری قسطنطنیه و ایران بود که رسم جدایی زنان از مردان و پرده نشینی ایشان در میان عربها رواج‏ پیدا کرد. تدریجاً سیستم «حرم» آغاز گردید و مردها و زنها از هم جدا گشتند.».

سخن درستی نیست. فقط بعدها بر اثر معاشرت اعراب مسلمان با تازه مسلمانان غیرعرب حجاب از آنچه در زمان رسول اکرم وجود داشت شدیدتر شد نه اینکه اسلام اساساً به پوشش زن هیچ عنایتی نداشته است.

اسناد این شدت به معاشرت اعراب مسلمان با تازه مسلمانان غیرعرب صحیح نیست و اساساً دوره‏ای را نمی‏توان نشان داد که به‏طور عمومی شدت حجاب بیش از زمان رسول اکرم صلی الله علیه و آله بوده است. در زمان خلفای بنی امیه و بنی العباس مسلّماً امر حجاب سست‏تر از قرن اول بوده است. برخی از سلاطین بنی امیه کنیز مست خود را برای اقامه جماعت به مسجد فرستادند. اساساً این حرف غلط است که زمانی در اسلام مسأله حجاب اشتداد یافته باشد؛ آنچه هست این است که در همه زمانهای اسلام، از