اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 2، ص: 12

کمترین فایده‏ای که خواننده عزیز از این دو مقاله می‏برد این است که به خوبی درک می‏کند که مادیین فرسنگها از مرحله دورند و در اعماقی که بزرگان فلاسفه شرق و غرب در باب افکار و ادراکات و عقل و معقول غور کرده‏اند نتوانسته‏اند وارد شوند و صدها نکته باریکتر از مو در این مباحث هست که مادیین به کلی از آنها بی اطلاعند.

همان طوری که در مقدمه جلد اول گفته شد هدف اصلی این کتاب به وجود آوردن یک سیستم فلسفی عالی بر اساس استفاده از زحمات گرانمایه هزار ساله فلاسفه اسلامی و از ثمره تحقیقات وسیع و عظیم دانشمندان مغرب زمین و از به کار بردن قوه ابداع و ابتکار است، و لهذا در این سلسله مقالات، هم مسائلی که در فلسفه قدیم نقش عمده را دارد و هم مسائلی که در فلسفه جدید حائز اهمیت است طرح می‏شود و در ضمن قسمتهایی می‏رسد که نه در فلسفه اسلامی و نه در فلسفه اروپایی سابقه ندارد.

علم و معرفت را هیچگاه به یک زمان معین یا بر یک قوم و ملت معین وقف نکرده‏اند و اگر امتیاز علم در انحصار اشخاص معین بود این پیشرفت حیرت آوری که امروز می‏بینیم حاصل نمی‏شد.

وضع مخصوص تمدن امروز بشری و از بین رفتن فاصله‏ها و باز شدن معارف شرق و غرب به روی یکدیگر بهترین فرصتها را برای شخص محقق پیش می‏آورد که نتایج قرنها رنج و مطالعه و تحقیق را که از راههای مختلف به دست آمده مورد استفاده قرار داده و با به کار بردن نیروی ابداع و ابتکار، راههای تازه‏ای باز کند و بابهای دیگری بگشاید و همواره در چنین فرصتهایی بوده که علم و فلسفه توانسته‏اند مراحل جدیدی را طی کنند.

تهران- اسفند ماه 1333 شمسی مرتضی مطهری‏