اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 1، ص: 9

مقدمه‏

در میان همه مقدسات بشر «دانش» یگانه چیزی است که همه افراد، از هر نژادی و تابع هر طریقه و مسلکی، آن را مقدس می‏شمارند و به رفعت و عظمت و تقدس آن اعتراف دارند و حتی نادان‏ترین نادانها نیز دانش را از آن جهت که دانش است کوچک نمی‏شمارد و شایسته تحقیر نمی‏داند.

محبوبیت و احترام دانش نه تنها از آن جهت است که بهترین ابزار زندگی است و در مبارزه حیاتی به انسان نیرو می‏دهد و توانایی می‏بخشد و تسلط او را بر طبیعت مستقر می‏سازد؛ زیرا اگر چنین بود می‏بایست انسان با آن چشم به دانش نگاه کند که هر ابزار و وسیله کار دیگری را می‏بیند.

تاریخ علم مقرون به رنجها و محرومیتها و مصائب و متاعبی است که دانشمندان در راه کسب علم تحمل کرده‏اند و زندگی مادی را بر خویش تلخ ساخته‏اند و اگر علاقه‏مندی انسان به دانش تنها به منظور رفع حوائج مادی زندگی بود پس اینهمه از خود گذشتگیها و صرف نظر کردن از عیش و لذتها و خوشیهای زندگی در راه علم‏