آشنایی با قرآن، ج 14، ص: 14

است که بر پیغمبر اکرم فرود آمده است؛ یعنی آنجا که قرآن با همین پیکر و به همین صورت و با همین الفاظ بر پیغمبر اکرم نازل شد اولین آیاتی که نازل شد همین پنج آیه اول سوره «اِقْرَأْ» است.

مقدمات نزول وحی

مطابق عقیده شیعه بعثت پیغمبر اکرم در بیست و هفتم ماه رجب بوده. در این روز بود که به این شکل وحی بر پیغمبر اکرم نازل شد. البته نزول وحی و قرآن بر پیغمبر اکرم یک امر دفعی نبود[1] ، 

بلکه مراحل و مراتب و مقدماتی داشته که از همان اول کودکی پیغمبر اکرم شروع می‌شود. و هرچه پیغمبر اکرم بزرگتر می‌شد و به سن چهل سالگی نزدیکتر می‌شد، به افق وحی، آنهم آخرین وحی و عالیترین درجه وحی نزدیکتر می‌شد. خود پیغمبر اکرم می‌فرمایند: اوایل، آنچه به من القا می‌شد از طریق خواب و رؤیا بود ولی رؤیایی که یأْتی مِثْلُ فَلَقِ الصُّبْحِ[2] ؛ یعنی خوابهایی که مثل فجر و طلوع صبح روشن بود و تعبیر داشت نه مثل خوابهایی که ما می‌بینیم که اکثرش اضغاثُ احلام و خاطرات پراکنده‌ای است که برایمان تجسم پیدا می‌کند و آن خوابهایی هم که ]چنین نیست و[ تعبیر می‌شود باز آنقدر قدرت ندارد که شخص حقایق را به همان صورتی که هست ببیند، بلکه به صورت تعبیری می‌بیند؛ یعنی چیزی می‌بینیم چیز دیگری تعبیر می‌شود. مثلا خواب اسب می‌بینیم، آن را تعبیر می‌کنند به پیروزی، یا خواب شیر می‌بینیم، تعبیر می‌شود به علم. خوابهای پیغمبر اکرم مثل خواب حضرت ابراهیم بود که در عالم خواب آنچه را که در آینده واقع