آشنایی با قرآن 5، ص 14

پس از بیان یک سلسله تذکرات که در آیات پیش داده شد «1» و ذکر بعضی از امثال‏ یعنی نمونه‏ها و تاریخها و سرگذشتها از موسی و عیسی علیهما السلام و پس از اینکه هیچیک از این تذکرات به حال سرسختهای قریش، رؤسا و ملأ قریش سود نبخشید، این آیه تقریباً بیان یأس‏آمیزی است درباره آنها؛ می‏فرماید: «هَلْ ینْظُرونَ الَّا السّاعَةَ انْ تَأْتِیهُمْ بَغْتَةً وَ هُمْ لایشْعُرونَ‏».

«ینْظُرون‏» به معنای‏ ینْتَظِرون‏ است. کلمه «نَظْرَة» تنها به معنی نگاه نیست، به معنی مهلت هم هست. در خود قرآن آمده است: «وَ انْ کانَ ذوعُسْرَةٍ فَنَظِرَةٌ الی‏ مَیسَرَةٍ» «2». این آیه در باب «مدیون و دائن» است که اگر مدیون در مشقت است و ادای دین برای او سخت است بر دائن است که او را تا وقتی که تمکنی پیدا کند و در یسر قرار گیرد مهلت بدهد و فعلًا که در عسر و مشقت است بر او فشار نیاورد تا دستش به اصطلاح باز بشود. پس آنجا کلمه «نَظْرَة» به معنی مهلت و انتظار است.

در اینجا هم همین معنی را دارد. «هَلْ ینْظُرونَ‏» یعنی آیا انتظار می‏برند؟ آیا منتظر چیزی جز مرگ یا قیام قیامت خواهند بود؟ یعنی دیگر چیزی نمانده که به اینها گفته نشده باشد و دیگر امیدی به حال اینها نیست. اینها حالتشان این است که انتظار نمی‏کشند جز اینکه مرگ و یا قیامت کبری بیاید (این در واقع زبان حالشان است نه اینکه خودشان جز این انتظار نمی‏کشند).

اینکه عرض می‏کنیم «مرگ» یا «قیامت کبری» به این دلیل است که کلمه «السّاعَة» آمده است. این کلمه در قرآن معمولًا به معنای قیامت می‏آید. در مورد مرگ هم «قیامت» گفته می‏شود، از باب اینکه هر کسی

______________________________
(1). [نوار جلسه قبل موجود نیست.]

(2). بقره/ 280.