• لیست فهرست خالی می باشد
/90

اندیشه، سال سوم ،شماره نهم، ص 143

نفسه» تلقی گردیدهاند. مثلاً یکی از مهمترین تعالیم مسیحیت آموزه تثلیث میباشد. با این حال، از زمان قرون میانه تا کنون همه الهیدانان تصدیق کردهاند که این آموزه آموزهای است که باید آن را امری ایمانی دانست، قلمرویی که در آن ایمان به عنوان راهی برای پذیرش اموری تلقی میشود که بر اساس معیارهای عقلی قابل قبول نیستند. الهیدانان جدید چندان پیش رفتهاند که میپذیرند که این آموزه یک راز بوده، غیر قابل دفاع عقلانی است. برخی ازفیلسوفان دین معاصر مانند پیتروان اینواگن و توماس. وی موربس تلاش کردهاند که از سازگاری عقلی این آموزه دفاع فلسفی کنند.(12)

این جاست که ارتباط اندیشه استاد مطهری بسیار روشن گردد. برخی از مباحث فلسفیای که در .درسهای الهیات شفا. آمده است برای نشان دادن ناسازگاری آموزه تثلیث و دفاع از توحید مطلق الهی، مطرح شدهاند.(13) در این مباحث، عقلانیت لاینفک الهیات اسلامی به وضوح نشان داده شده است.

 

خدا باوری در الهیات فلسفی غرب و اندیشه استاد مطهری

اساس بسیاری از ادیان بزرگ، هم چون اسلام، مسیحیت و یهودیت، ایمان به خداوند است. هر چند که این ادیان - ادیان الهی - در تصوری که از خدا دارند با یکدیگر متفاوتند، اما این نکته که ایمان به خداوند شالوده و هسته مشترک این ادیان را تشکیل میدهد، تا حد زیادی به صحت خود باقی است. و لذا بخش اعظم فلسفه دین و الهیات را .خداباوری. با روایتهای مختلفی تشکیل داده است و این بحث مرکز ثقل کندوکاو فلسفی قرار گرفته است. البته این اعتقاد (خداباوری) در سطح جهانی پذیرفته شده نیست و بسیاری آن را رد نموده و ادعا کردهاند که اعتقاد مزبور کاملاً خطا و پذیرفتن آن نامعقول است (خدا ناباوری / الحاد). در پاسخ این گروه، برخی متکلمان و حکیمان الهی کوشیدهاند که براهین و ادله موفقی برله وجود خدا اقامه کنند. این تلاش، عمدهترین بخش الهیات فلسفی را تشکیل میدهد و غالباً تحت عنوان الهیات عقلانی از آن یاد میشود. وظیفه شاخص الهیات عقلانی نشان دادن این امر بوده است که اعتقاد دینی به وجهی قابل پذیرش است. البته فیلسوفان دیگری، ادلهای بر کذب باورهای خداشناسانه ارائه کردهاند. این فیلسوفان نتیجه میگیرند که اعتقاد به خدا به وضوح نامعقول یا غیر قابل اثبات است. میتوان این تلاش را الحاد عقلانی / طبیعی(natural atheology) در مقابل الهیات عقلانی، نامید.(14)


صفحه:
کتابخانه دیجیتال بنیاد شهید مطهری