توحید، ص311

خودش است) و [مضمون‏] «اعوان» هم در قرآن هست. می‏فرماید: قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ. مَلِک النَّاسِ. إِلهِ النَّاسِ. مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ. الَّذِی‏

یوَسْوِسُ فِی صُدُورِ النَّاسِ. مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ‏ «1». در اینجا بعضی از مردم هم جزء اعوان شیطان به حساب آمده‏اند.

- قرآن می‏فرماید: وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیبِ لا یعْلَمُها إِلَّا هُوَ «2». آنجا که خداوند می‏خواهد آدم را خلیفه در زمین قرار دهد، ملائکه به عنوان سؤال می‏گویند: «تو کسی را در زمین خلیفه قرار می‏دهی که شر و فساد و خونریزی می‏کند؟» اینجا این غیب‏گویی و پیش‏بینی ملائکه‏ای که این سؤال را کرده‏اند چگونه است؟ آنها از کجا می‏دانستند که انسان در آینده در زمین شر و فساد و خونریزی می‏کند؟

استاد: اینکه آنها از کجا می‏دانستند، ما نمی‏دانیم و از حدود اطلاعات ما خارج است، ولی از جهت خود «غیب» مسأله قابل بحث است. لا یعْلَمُها إِلَّا هُوَ (غیب را جز خدا کسی نمی‏داند) ناظر به این مطلب است که تنها موجودی که همه چیز برای او شهود است و هیچ چیزی برای او نهان نیست، خداست؛ یعنی برای خدا نهانی وجود ندارد. برای غیر خدا نهان و آشکار (غیب و شهادت) وجود دارد، اما این غیب و شهادت‏ها نسبی است؛ یعنی یک چیزی برای من و شما غیب است و برای کس دیگری غیب نیست. مثلا این اتاق الآن برای ما شهادت است و اگر ما از این اتاق خبر بدهیم، برای ما غیب نیست، اما کسی که در این اتاق نیست اگر الآن بگوید در این اتاق چه می‏گذرد، او از غیب گفته است، چون برای او غیب است. نسبت به آینده نیز همین طور است؛ الان آینده برای ما نهان است و ما نمی‏دانیم وضع الواح سماویه چگونه است و لوح محفوظ که در قرآن آمده است معنایش چیست و وضعش چیست، اما اگر کسی از راهی از لوح محفوظ اطلاع داشته باشد و از آنجا بتواند عالم را بخواند، آینده دیگر برای او غیب نیست، بلکه شهادت است.

در نهج‏البلاغه‏ آمده است که حضرت امیر علیه السلام جریانی را که مربوط به آینده بود خبر داد.

شخصی عرض کرد: یا امیرالمؤمنین! تو از غیب خبر می‏دهی در حالی که

______________________________
(1). ناس/ 1- 6.

(2). انعام/ 59.