آیندۀ انقلاب اسلامی ایران، ص: 197

کرد که آقا من نفهمیدم که این جسارت است. تا این حد [مقامات روحانی‏] استغنا نشان می‏دهند.

روحانیون پست اجرایی دولتی نپذیرند

پس سرّ دومِ این که روحانیت شیعه توانسته است انقلابها را رهبری کند مسئله استقلال روحانیت شیعه است. عضو دستگاههای دولتی و غیر دولتی نبوده، تابع آنها نبوده، از آنها ابلاغ نمی‏گرفته. عکس حاکمان را هرگز در خانه‏اش راه نمی‏داده است. و این ارزشهاست که برای روحانیت باید محفوظ بماند. در شرایط حاضر هم می‏بینید که امام همیشه گفته‏اند (تا حالا که عقیده‏شان همین طور بوده؛ خیلی هم ایستادگی کرده‏اند) من موافق نیستم حتی در دولت جمهوری اسلامی روحانیین پست دولتی بپذیرند، نخست‏وزیر بشوند، وزیر امور خارجه بشوند، وزیر دادگستری بشوند. حال کارهایی از قبیل استادی، معلمی، قضاوت که اصلا کار روحانی است به جای خود، ولی کارهای دولتی نه. روحانیت در همان جای خودش باقی بماند. حتی عضویت دولت اسلامی را هم نپذیرد یعنی در دولت اسلامی هم که مردمی است و ملتی هست و دولتی، در صف ملت بماند و دولت را ارشاد و مراقبت و نظارت کند.

دایره امر به معروف و نهی از منکر زیر نظر روحانیت‏

در روزنامه‏ها خواندید و همیشه جزو طرحهای امام است، اصرار می‏کنند که باید ما یک دایره امر به معروف و نهی از منکر مستقل از دولت (حتی همین دولت جمهوری اسلامی) و وابسته به روحانیت تشکیل بدهیم. الان از بس گرفتاریهای دیگر زیاد است فعلا به این مسئله نمی‏رسند والّا در برنامه هست. باید دایره عظیم و وسیعی به نام امر به معروف و نهی از منکر یعنی دایره ارشاد، هدایت و راهنمایی مردم، دایره تبلیغ اسلام، دایره رفع شبهات از مردم، دایره ساختن اسلامی مردم به وجود بیاید ولی وابسته به روحانیت باشد و مستقل از دولت، حتی دولت اسلامی. و این بسیارطرح عالی و فکر خوبی است؛ هم این که روحانیت تا حد امکان نباید جزو دولت بشود ولو دولت اسلامی، و هم این که باید روحانیت زمام امر به معروف و نهی ازمنکر و در حقیقت ارشاد و هدایت مردم و تأمین معنویت مردم را بر عهده بگیرد.