ده گفتار، ص 19

صفت و ترسیم بیش از صد رسم از خصوصیات معنوی و مشخصات فکری و اخلاقی و عملی متقیان، سخن را به پایان رسانید.

مورخین نوشته‏اند که پایان یافتن سخن علی همان بود و قالب تهی کردن همّام بعد از یک فریاد همان.

مقصود این است که این کلمه از کلمات شایع و رایج دینی است. در میان عامّه مردم هم این کلمه زیاد استعمال می‏شود.

این کلمه از ماده «وَقْی» است که به معنای حفظ و صیانت و نگهداری است.

معنای «اتّقاء» احتفاظ است. ولی تاکنون دیده نشده که در ترجمه‏های فارسی، این کلمه را به صورت حفظ و نگهداری ترجمه کنند. در ترجمه‏های فارسی اگر این کلمه به صورت اسمی استعمال شود مثل خود کلمه «تقوا» و یا کلمه «متقین»، به «پرهیزکاری» ترجمه می‏شود. مثلًا در ترجمه‏ هُدی لِلْمُتَّقینَ‏ گفته می‏شود: هدایت است برای پرهیزکاران. و اگر به صورت فعلی استعمال شود، خصوصاً اگر فعل امر باشد و متعلَّقش ذکر شود، به معنای خوف و ترس ترجمه می‏شود. مثلًا در ترجمه‏ اتَّقُوا اللَّهَ‏ یا اتَّقُوا النّارَ گفته می‏شود: از خدا بترسید، [یا از آتش بترسید.].

البته کسی مدعی نشده که معنای «تقوا» ترس یا پرهیز و اجتناب است، بلکه چون دیده شده لازمه صیانت خود از چیزی ترک و پرهیز است و همچنین غالباً صیانت و حفظ نفس از اموری ملازم است با ترس از آن امور، چنین تصور شده که این ماده مَجازاً در بعضی موارد به معنای پرهیز و در بعضی موارد دیگر به معنای خوف و ترس استعمال شده است.

و البته هیچ مانعی هم در کار نیست که این کلمه مجازاً به معنای پرهیز و یا به معنای خوف استعمال بشود. اما از طرف دیگر موجب و دلیلی هم نیست که تأیید کند که از این کلمه یک معنای مجازی مثلًا