• ده گفتار
/90

 

ده گفتار، ص 20

ترس یا پرهیز قصد شده. چه موجبی هست که بگوییم معنای اتَّقُوا اللَّهَ این است که از خدا بترسید و معنای اتَّقُوا النّارَ این است که از آتش بترسید؟! بلکه معنای این گونه جملهها این است که خود را از گزند آتش حفظ کنید و یا خود را از گزند کیفر الهی محفوظ بدارید. بنابراین ترجمه صحیح کلمه تقوا «خود نگهداری» است که همان ضبط نفس است و متقین یعنی خود نگهداران.

راغب در کتاب مفردات القرآن میگوید:.

الْوِقایةُ حِفْظُ الشَّی ءِ مِمّا یؤْذیهِ، وَ التَّقْوی جَعْلُ النَّفْسِ فی وِقایةٍ مِمّا یخافُ.هذا تَحْقیقُهُ، ثُمَّ یسَمَّی الْخَوْفُ تارَةً تَقْوی وَ التَّقْوی خَوْفاً حَسَبَ تَسْمِیةِ مُقْتَضَی الشَّی ءِ بَمُقْتَضیهِ وَ الْمُقْتَضی بِمُقْتَضاهُ، وَ صارَ التَّقْوی فی عُرْفِ الشَّرْعِ حِفْظَ النَّفْسِ مِمّا یؤْثِمُ وَ ذلِک بِتَرْک الْمَحْظورِ.

یعنی وقایه عبارت است از محافظت یک چیزی از هرچه به او زیان میرساند، و تقوا یعنی نفس را در وقایه قرار دادن از آنچه بیم میرود.تحقیق مطلب این است، اما گاهی به قاعده استعمال لفظ مسبّب در مورد سبب و استعمال لفظ سبب در مورد مسبّب، خوف به جای تقوا و تقوا به جای خوف استعمال میگردد. تقوا در عرف شرع یعنی نگهداری نفس از آنچه انسان را به گناه میکشاند به اینکه ممنوعات و محرّمات را ترک کند.

راغب صریحاً میگوید تقوا یعنی خود را محفوظ نگاه داشتن، و میگوید استعمال کلمه تقوا به معنای خوف، مَجاز است و البته تصریح


صفحه:
کتابخانه دیجیتال بنیاد شهید مطهری